ชุมชนเวียงกาหลง

 

 

ชุมชนเวียงกาหลง

ข้อมูลชุมชน: เวียงกาหลง ตั้งอยู่บนเทือกเขาดอยดงในเทือกเขาดอยหลวง ในเขตบ้านป่าส้าน หมู่ที่ 5 ตำบลหัวฝาย อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญอีกที่หนึ่ง ชุมชนโบราณแห่งนี้ไม่สามารถระบุได้ว่า เป็นเมืองที่สร้างขึ้นในยุคสมัยใด เพราะไม่พบการพูดถึงเมืองนี้ในหลักฐานหรือบันทึกเลย เรื่องราวของเมืองจึงบอกเล่าผ่านวัตถุต่าง ๆ ที่พบที่นี่เท่านั้น

วิถีท้องถิ่น: เวียงกาหลง เป็นสถานในตำนานแห่งต้นธาตุต้นธรรมต้นพุทธศาสนาในภัทรกัปป์ มีในธรรมเทศน์โบราณ ธรรมพญากาเผือก(ท้าวฆติกามหาพรหม) การเกิดพระพุทธเจ้า ๕ พระองค์ หรือธรรมผางประติ๊ด บางส่วนมีในพระไตรปิฏก เกี่ยวโยงกับหลายตำนานหลายสถานที่

ภูมิปัญญาชาวบ้าน: ย้อนไปในอดีตนับพันปี “เวียงกาหลง” นครโบราณ ต้นตำรับอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง มีชื่อเสียงมาเป็นเวลาเนิ่นนาน มีการทำเป็นล่ำเป็นสันกันมากมายมีนับเป็นพันเตากระจัดกระจายอยู่ทั่วไป ในตำบลเวียงกาหลงจนถึงอำเภอวังเหนือ ด้วยวัตถุดิบคือดินคุณภาพดี ทำการเผาด้วยอุณหภูมิสูง(เซรามิค) รูปทรงการออกแบบที่ลงตัวแล้วใส่ความงามจากการเขียนลวดลายเลียนแบบธรรมชาติและมักเขียนลายแม่กาเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ผลิตทำเป็นสินค้าสำคัญ ส่งขายทั้งทางบกทางน้ำกระจายไปทั่วเอเชียและบางส่วนของยุโรป ปัจจุบันมีจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ที่มีชื่อเสียงทั่วโลก

สินค้าท้องถิ่น:

• เครื่องปั้นดินเผา

 เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง

ก่อนที่เวียงกาหลงเป็นเมืองปั้นงานดินเผาที่ใหญ่ที่สุดในเมืองล้านนา มีเตาเผาโบราณกว่า 1,000 แห่ง กระเบื้องดินเผาอิฐดินเผาและดินเหนียว หัวหน้าชุมชนกลุ่มงานปั้นดินเผาเวียงกาหลง ผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องเคลือบดินเผาเล่าถึงเรื่องราวของเวียงกาหลง มีแหล่งที่มาของความก้าวหน้าทางศิลปะและศาสนา เหตุผลที่เวียงกาหลงพังลงเพราะเหตุแผ่นดินไหวและจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคอหิวาฬระบาด คนในพื้นที่อพยพไปยังที่อื่น ๆ แล้วเครื่องปั้นดินเผาก็สิ้นสุดลง เวียงกาหลงกลายเป็นเมืองร้างเป็นเวลาหลายร้อยปี

 

หลังจากเหตุการณ์นั้นพื้นที่กลายเป็นป่า ผู้คนเริ่มเข้ามาตั้งถิ่นฐาน ขณะที่พวกเขากำลังสร้างบ้านพวกเขาพบกระเบื้องหลายชิ้น แต่พวกเขาไม่ทราบว่าที่มาของกระเบื้องมาจากที่ไหน ผู้ประดิษฐ์ที่เคยเดินทางมาที่จังหวัดพานเชียงใหม่ลำปางพะเยา พวกเขายังคงทำเครื่องปั้นดินเผา แต่แต่ละคนไม่ชอบเวียงกาหลงเพราะมีทรัพยากรและวัสดุที่แตกต่างกัน แต่ถ้าคุณดูในศิลปะคุณจะรู้ว่าโครงสร้างมาจากไหน

อาจารย์ทันหนึ่งในผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องลายครามเกิดที่เมืองเวียงกาหลง ครอบครัวของเขาย้ายจากลำปาง เมื่อเขาช่วยพ่อแม่ทำสวนเขาพบกระเบื้องถ้วยและโถขนาดเล็ก เขาอยากรู้ว่ามันคืออะไร ทำไมที่เกิดขึ้นที่นี่?

ในปี พ.ศ. 2525 ชาวบ้านได้พบแจกันโบราณ มีร้านค้าจำนวนมากซื้อในราคาที่สูงมาก

จากการวิจัยมากกว่า 18 ปี อาจารย์ทันสรุปว่า:

วัสดุเซรามิค 5 ประเภท

1. การเคลือบผิว
2. สี
3. ดิน
4. การเผาไหม้ด้วยอุณหภูมิสูง
5. ศิลปะการเขียนและความหมาย

รูปแบบถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม

1. ลวดลายศักดิ์สิทธิ์

• ปลาคาร์พสองตัวหมายถึงความโชคดี
• ม้าและมังกรหมายถึงพลัง
• หงส์นกยูงและไก่ฟ้าหมายถึงตำแหน่งวาสนา
• เต่าหมายถึงอายุขัย

2. ลวดลายศักดิ์สิทธิ์: พืชหลายชนิดหมายถึงอาหารยาและสมุนไพร

3. วาดรูปแบบตามความงามของท้องถิ่น: ดอกไม้ Kalong

สุดยอดเครื่องบรรณาการอันยอดเยี่ยม "แจกันบุรานากะตะ" ที่ออกแบบโดยช่างฝีมือของพระราชวงศ์ ใช้เป็นเครื่องบรรณาการ เมื่อกษัตริย์เดินทางไปเยี่ยมชมประเทศอื่นพวกเขาก็ส่งแจกันนี้ไปยังกษัตริย์ของแต่ละประเทศเพื่อแสดงเจตนาอันดีของพวกเขา แจกัน Buranakata แบ่งออกเป็นสองประเภท

• แสดงสมบัติและทรัพย์สิน -
• อีกชนิดหนึ่งคือแสดงความอุดมสมบูรณ์ของพืชและอาหาร -